donderdag 24 mei 2012
Vrijheid, gelijkheid, broederschap
Dit is het devies van de Franse republiek dat op tal van officiële gebouwen staat geschreven. Vlak na de Revolutie worden de woorden liberté en égalité veel gebruikt in officiële documenten. Omdat een trio vaak spannender is, werd een nieuwe, derde term toegevoegd. In het begin is dat vaak justice of raison, soms sûreté of vertu, maar meer en meer fraternité. Vanaf 1793 is het liberté, égalité, fraternité, soms gevolgd door nog drie woorden: ou la mort, of de gladiolen. De zin wordt de officieuze slagzin van de kersverse Republiek.
Napoléon is echter niet zo gediend van de ideologie achter het devies en wil liever iets korters. Hij voert daarom het oxymoron liberté, ordre public in. Na de Revolutie van 1848 duiken de oorspronkelijke drie woorden weer op en krijgen zij zelfs een plek op de Franse vlag. Pas in 1890 wordt definitief gekozen om liberté, égalité, fraternité de slagzin van het merk Frankrijk te maken. En dat is het tot op de dag van vandaag, met uitzondering van een korte onderbreking ten tijde van het Vichy-bewind. Toen was de leus travail, famille, patrie (werk, familie, vaderland).